مه‌ترسی‌ قه‌یرانی‌ بانكه‌كانی‌ سلێمانی‌

كابینه‌و ده‌ستكه‌وته‌كان
حوكمڕانی‌‌و كابینه‌كانی‌ كوردستان، پێچه‌وانه‌ی‌ ره‌خنه‌ روخێنه‌ره‌كانی‌ هه‌ندێك (هه‌ندێك نه‌ك هه‌موو) لایه‌نی‌ ئۆپۆزسیۆن‌و رۆژنامه‌ ئه‌هلیه‌كان، له‌ (22) ساڵی‌ حوكمڕانیدا، ده‌ستكه‌وتی‌ گه‌وره‌و گۆڕانكاری‌ فراوانی‌ بۆ كوردستان هێناوه‌ته‌دی‌. جگه‌ له‌ ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی‌ كوردستان، بوژانه‌وه‌ی‌ شار، شارۆچكه‌، به‌شی‌ زۆری‌ دێهاته‌كان، رێگاوبان، نه‌خۆشخانه‌، خوێندنگا، زانكۆ، باری‌ ئاسایش، به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ ئاستی‌ ژیان‌و ژیواری‌ خه‌ڵك، له‌وانه‌ش گرنگتر، بوژانه‌وه‌ی‌ متمانه‌به‌خۆبونی‌ گه‌ل‌و هاوڵاتی‌، كه‌ چیكه‌ كورد بۆ دۆخی‌ تراژیدیای‌ سیاسی‌ ناگه‌ڕێته‌وه‌و له‌ ره‌شبینی‌ ئه‌نفاله‌وه‌ ئومێدی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان هێنراوه‌ته‌ئاراوه‌، هه‌روه‌ها په‌یوه‌ندیه‌كی‌ فراوانی‌ سیاسی‌، دیپلۆماسی‌، بازرگانی‌ له‌گه‌ڵ‌ زۆربه‌ی‌ وڵاتانی‌ جیهان‌و ناوچه‌كه‌و ئیقلیم. ئه‌و ژینگه‌ دیموكراسی‌‌و ئازادییه‌ی‌ به‌دیشهاتووه‌، به‌ئه‌ندازه‌ی‌ خۆی‌، سه‌ره‌ڕای‌ نیگه‌رانی‌و پرسه‌ چاره‌سه‌رنه‌كراوه‌كان، مایه‌ی‌ پێزانین‌و پاراستن‌و په‌ره‌پێدانه‌.
به‌ڵام.. ئایه‌، حه‌وت كابینه‌ی‌ پێكهێنراوی‌ حكومه‌ت‌و خوله‌كانی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان، ته‌نها هێنده‌یان له‌ده‌ستده‌هات، كه‌ به‌دییانهێناون؟ دڵنیاین نه‌خێر. سه‌ره‌ڕای‌ كێشه‌ ناوخۆییه‌كان، وه‌كو شه‌ڕی‌ ناوخۆ، هه‌روه‌ها سیاسه‌تی‌ نابابه‌تی‌ سێ‌ هێزه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆن، ده‌كرا، به‌ خه‌مخۆری‌ زۆرتر، پشت به‌ پسپۆڕو شاره‌زایانی‌ بونیاتنانی‌ ده‌وڵه‌ت‌و حوكمڕانی‌ ببه‌سترایه‌و ده‌ستكه‌وتی‌ زۆر زیاتر به‌دی بێت‌و خه‌ڵكیش زۆرتر رازی‌ بكرێت.
ئه‌گه‌ر ده‌ستكه‌وتی‌ زۆرتر به‌دی نه‌هێنراوه‌، خۆ ده‌كرا، هه‌ڵه‌ی‌ كه‌مترو چاوپۆشی‌ به‌رده‌وام له‌لایه‌نه‌ هه‌ره‌ زیانبه‌خشه‌كان نه‌كرابا. ئه‌م سه‌روتاره‌، زه‌نگێكه‌، هه‌تا ده‌سه‌ڵاتدارانی‌ حكومه‌ت، وانه‌زانن، ته‌نها ئۆپۆزسیۆن، یان ئه‌وانه‌ی‌ چاویان به‌ ده‌ستكه‌وته‌كان هه‌ڵنایه‌، ره‌خنه‌یان هه‌یه‌. نه‌خێر، ره‌خنه‌ی‌ تریش، له‌پێناوی‌ چاره‌سه‌ركردندا كه‌م نییه‌. ره‌خنه‌یه‌ك بێئومێده‌كان ئومێده‌وار بكات، نه‌ك ئومێده‌واره‌كان نائومێد بكات.
قه‌یرانی‌ بانكی‌ سلێمانی‌
بۆ ماوه‌ی‌ شه‌ش مانگ ده‌چێ‌، قه‌یرانی‌ دارایی‌ له‌ بانكه‌كانی‌ سلێمانیدا، ته‌نگی‌ به‌ بازاڕ، سه‌رمایه‌دار، كاسبكار، كڕیارو فه‌رمانبه‌ر هه‌ڵچنیووه‌. هه‌تادێتیش، ئه‌م قه‌یرانه‌ به‌شێوه‌یه‌ك قوڵترده‌بێته‌وه‌، زیاتر له‌ (1400) به‌ڵێنده‌ری‌ گه‌یانده‌ مانگرتن‌و راگرتنی‌ پرۆژه‌كان. حكومه‌ت‌و وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌، نه‌ هه‌تا ئێستا توانیویانه‌ قه‌یرانه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ن‌و، نه‌ رونكردنه‌وه‌یه‌كی‌ دڵنیاكه‌ریان هه‌تا ئێستا هه‌بوه‌. هه‌ربۆیه‌ چه‌ندین پرسیاری‌ گرنگ، له‌م قه‌یرانه‌دا قوتده‌بنه‌وه‌:
یه‌كه‌م: بۆچی‌ قه‌یرانه‌كه‌، ته‌نها سلێمانی‌ گرتۆته‌وه‌؟
دووه‌م: هۆیه‌ راسته‌قینه‌كانی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌ چییه‌؟
سێهه‌م: كام كابینه‌ به‌رپرسیارێتی‌ قه‌یرانه‌كه‌ هه‌ڵده‌گرێ‌؟
چواره‌م: ئایه‌ حكومه‌ت، قه‌یرانه‌كه‌ی‌ پێ‌ چاره‌سه‌رده‌كرێ‌، یان ناكرێ‌؟
پێنجه‌م: ئایه‌، بێ‌ چاره‌سه‌ری‌ ریشه‌یی‌، قه‌یرانه‌كه‌ له‌ ئاینده‌دا ترسناكتر، سه‌راپای‌ كوردستان ناته‌نێته‌وه‌؟
وه‌ڵامدانه‌وه‌ی‌ ئه‌و پرسیارانه‌، دوور له‌ ده‌ربه‌ستی‌ حیزبایه‌تی‌، چونكه‌ حیزبایه‌تی‌ راسته‌قینه‌، له‌بنچینه‌دا بۆ خزمه‌تی‌ خه‌ڵكه‌. به‌رپرسیارێتی‌ مێژووییه‌.
هه‌میشه‌ حكومڕانی‌‌و نه‌خشه‌و پلاندانانی‌ كورت‌و درێژخایه‌نی‌ وڵاتان، په‌یوه‌ندیان به‌ سیاسه‌تی‌ ئابوریه‌وه‌ هه‌یه‌. سیاسه‌تی‌ ئابوریش، په‌یوه‌ندی‌ به‌ ته‌واوی‌ بواره‌كانی‌ ئابوری هه‌یه‌. له‌ تواناو چه‌شن‌و راده‌ی‌ به‌رهه‌مهێنراوی‌ ژێر ئه‌رزه‌وه‌، بۆ سه‌ر ئه‌رز، هه‌تا ده‌گاته‌ چۆنیه‌تی‌ باج وه‌رگرتن، وه‌به‌رهێنان، بازرگانی‌ ده‌ره‌كی‌‌و ناوه‌كی‌، پاشه‌كه‌وتی‌ زێڕو دراو له‌ بانكه‌كانی‌ وڵات‌و ده‌ره‌وه‌، قازانج‌و نرخی‌ سود (سعر الفائده‌) پاشه‌كه‌وتی‌ پاره‌ی‌ كارپێكراو له‌ بانكه‌كان، هه‌روا سه‌رمایه‌گوزاری‌ راسته‌وخۆی‌ ده‌ره‌كی‌. ئه‌مه‌ جگه‌ له‌ چه‌ندایه‌تی‌‌و چۆنایه‌تی‌ به‌رهه‌مهێنان‌و شیاوی‌ به‌رهه‌مه‌كه‌ بۆ هه‌نارده‌.
ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ‌ به‌دابڕاوی‌ له‌ به‌رپرسیارێتی‌ حیزبایه‌تی‌ رونتر بدوێین‌و خاڵ‌ بخه‌ینه‌ سه‌ر خاڵه‌ لاوازه‌كانی‌ سیاسه‌تی‌ ئابوری‌ له‌كوردستاندا، ده‌بێ