ڕێكخراوی ئۆپێك لەبەردەم هەڕەشەی هەڵوەشانەوەدایە.. نمونەش كشانەوەی قەتەرە..

ئەوەی ئاشكرایە ڕێكخراوی ((هەناردەكارانی نەوت))ناسراو بەئۆپیك،ڕێكخراوێكی كاریگەر و گرنگە لەسەر ئاستی جیهان لەبواری بەرهەم و هەناردەكردنی نەوت و ڕاگرتنی بەڵانسی بازاڕەكانی نەوتی جیهان لە ڕووی بڕی بەرهەم و نرخەكانیانەوە, ئاشكراشە لەسەردەمی ئێستای جیهانی پێشكەوتن و داهێنان و پیشەسازیە گرنگەكاندا نەوت  وغازی سروشتی دوو سەرچاوەی گرنگی وزەی جیهانن  و زۆر پێویستن بۆ گەشە و پێشكەوتنی جیهانی و بەتایبەتیش بۆ وڵاتە زلهێزەكان.هەر بەهۆی بوونی نەوتێكی زۆریشەوە لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا و لەلای ئەو 12 وڵاتەی كە ئەندامی ئەم ڕێكخراوەن لەلایەك ناوچەكە بۆتە جێگەی تەماع و چاوتێبڕینی وڵاتە زلهێزەكان و هەمیشە لەهەوڵی داگیر و دابەشكرندنیاندا بوون بەڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ بەشێوەی بوون و بەردەوامیدانیان بەشێوەی سەربازی و سیاسی و ئابوری لە ڕێگەی بەستن و واژۆكردنی هاوپەیمانی سیاسی و سەربازی و ئامادەبون و شەریكایەتی لەگەڵ كۆمپانیا ئابوریە زەبەلاحەكاندا و دەستگرتنیان بەسەر كەرەسەی خاو و بازاڕ و دەستی كار ناوچەكەشدا،لەلایەكی تریشەوە ئەم وڵاتانە و لەچوارچێوەی ڕێكخراوی ئۆپیكدا بونەتە لایەنێكی گرنگ و كاریگەر و خاوەن بڕیار لە بواری نەوت و بازاڕەكانی نەوتی جیهانیدا.
ئەم ڕێكخراوە لەساڵی 1960 لە شاری بەغداد لەلایەن پێنج وڵاتی دامەزرێنەرەوە دامەزراوە كە بریتین لە وڵاتانی ((سعودیە و ئێران و عێراق و كوێت وفەنزەوێلا  ))و دواتریش 10 وڵاتی تر هاتونەتە ڕیزی ڕێكخراوەكەوە لەماوەی نێوان ساڵانی 1960-2018و بونەتە 15 وڵاتی خاوەن نەوت و غازی سروشتی زۆر و زەوەند كە بریتین لە وڵاتانی (( قەتەر وئەندونوسیا ولیبیا وئیمارات وجەزائیر ونەیجیریا و ئیكوادۆر وئەنگۆلا و گابۆن و غینیای ئیستوائی و كۆتا وڵاتیش بریتی بوو لە كۆنگۆساڵی 2018)) ، 5 ساڵی یەكەم بارەگاكەی لە شاری جنێڤی سویسرا بوو تا ساڵی 1965 گوزارایەوە بۆ شاری ڤییەنا لەنەمسا.دواتر دوو وڵاتیان بەهۆی تایبەت بەخۆیانەوە كشاونەتەوە لە ڕێكخراوەكە كەبریتین لە وڵاتانی ((ئەندەنوسیالە2008 و گابۆن لە 1994)).
بوونی ئەم ڕێكخراوە وەك لە ئامانجەكانیدا ئاشكرابوە،توانیویەتی كە ببێتە هێزێك و ناوەندێكی گرنگ لەبواری نەوت و خاوەن بڕیار و بەرنامەی خۆی بێت لەبەرامبەر زلهێزەكان وەك ئەمریكا((45ر11 ملیۆن بەرمیل نەوت/ڕۆژانە)) و ڕووسیا((16ر11ملیۆن بەرمیل/ڕۆژانە))  كە دوو وڵاتی گەورەن لەڕووی بەرهەمهێنانی نەوت و هەناردەكردنیشەوە و خاوەن چەندین كۆمپانیای نەوتی گەورەی جیهانین كە ئەمانیش بونەتە لایەنێكی گرنگی داڕێژرەر و بەڕێوەبەری كەرتی نەوت و وزەی جیهان و كاریگەریان لەسەر بەرهەم و نرخەكانیش داناوە،جا ئۆپێكیش وەك ڕێكخراوێكی بەهێز كە 73% یەدەگی نەوتی هەموو جیهانی تیادایە و لەو ڕێژەیەش 48% ئەو یەدەگە نەوتیە كەوتۆتە 6 وڵاتەكەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە ،هاتۆتە مەیدانەكە و لەماوەی 58 ساڵی تەمەنیدا توانیویەتی كە لەوێسگە و قۆناغە جیاوازەكان و ڕووداوە سیاسی و سەربازی و جەنگەكاندا ڕۆڵ و كاریگەری خۆی دەربخات، هەروەهاش بەیەكگرتوویی توانیویەتی كە بەرژەوەندی وڵاتانی ئەندامی بپارێزێت و هەریەكەیان پشكی خۆی لەبەرهەم و هەناردەكردندا دیاریبكات و تاڕادەیكی باش هاوسەنگی بازاڕەكانی ڕاگرتوە.
هەربۆیە ئەم هەڵوێست و یەكگرتوویەی لە بڕیارەكانیدا كە زۆر جاران بە قازانجی وڵاتانی زلهێزی پیشەسازی نەبوە و بەتایبەتیش ئەمریكا،بۆیە هەمیشە ئەمریكا لەڕێگەی فشارە سیاسی و سەربازی و ئابوریەكانیەوە ویستویەتی ئەم ڕێكخراوە بچوك وبێكاریگەر بكات و بیخاتە ژێر ڕكێفی خۆیەوە و لەبەرژەوەندی ئابوری خۆی بەكاریان بهێنێت،كە زۆر جاران توانیویەتی ئەو كارەبكات،لەلایەك لەبەر پێویستی ئەم وڵاتانە بە تەكنەلۆجیای