حكومەتی تەكنۆكرات

جارێكی تر حەیدەرعەبادی سەرۆك وەزیرانی عیراق، گۆمەسیاسیەكەی عیراقی شڵەقاند و لەچوارچێوەی پرۆسێسی چاكسازیدا گۆڕانكاری لەبەشێك لەوەزیرەكان و كەمكردنەوەی كابینەی وەزارەتەكەی خستەوە بەرباسی ڕاگەیاندنەكان و خواستی كوتلەسیاسیەكان. هەرچەند ناوی كەسایەتیەكان لەهەندێك ئامڕازی ڕاگەیاندن بڵاوكرایەوە كە چانسی وەرگرتنی پۆستەكانیان هەیە، بەڵام بەئێستاشەوە كەبڕیارە لەدانیشتنی ئایندەی ئەنجومەنی نوێنەران، سەرۆك وەزیران بۆئەم مەبەستە و پرسی تەنگوچەڵەمەی ئابووریی و قەیرانی دارایی ئامادە بێت، تا ئەم چركەساتە لەسەر ئەرزی واقیع هیچ شتێك لەڕیشەی مەسەلەكە دیار نیە. لەپەیوەندیدا بەم گێمەی هەوڵەكانی حیدر عەبادی بەپرسی گۆڕانكاری و چەسپاندنی چاكسازی، كۆمەڵێك خاڵی جەوهەری هەیە، پێویستە لەسەریان بوەستین، بەوەی : 1) سەرۆك وەزیران نایەوێت هەمان سیناریۆ یان هەڵەی گوژمە چاكسازیەكانی مانگی ئابی رابردوو دووبارەبكاتەوە بە پەراوێزخستنی پەرلەمان و فراكسیۆنەكان و پەراوێزخستنی پەرلەمان لەوەرگرتنی بریارەكانی و پرەنسیپی راوێژ و راوەرگرتن ، واتە گەڕانەوە بۆ تەوافوقی سیاسی كەلەمەشدا دەكەوێتە نێوان دوو خاڵی ناكۆك و دژ بەیەكەوە: بەڵام چۆن؟ 2) ناواخنی ئامانجی سەرۆك وەزیران لەم گۆرانكاریانەدا هێنانەپێشەوەی خەڵكانی تەكنۆكرات و ناحیزبی یان كەمتر تێوەگلاوە لەگەڵ سەروكاری سیاسەتدا، بەو پێیەی كە لەساڵانی رابردوو فاكتەری سەرەكی لە شكستی حوكمرانیكردنی دەوڵەتەكە و تەشەنەسەندنی كوشندەی گەندەڵی بۆ پشك و پشكاری سیاسی دەگەرێتەوە و بوەتە هۆی دانانی خەڵكی نەشیاو لەپۆستە شیاو و هەستیارەكاندا و ئەوەندەی سەرقاڵی حیزب و تائیفەشەخسیەكەیان بوون بەنیو هێندە خۆی لەمەسەلەی باڵای وڵات و دانانی میكانیزمی گونجاو نەگەیاندوە بۆ خزمەتكردن، هەربۆیە: 3) گەڕانەوە بۆ تەوافوقی سیاسی و ئامادەبوونی عەبادی لەپەرلەمان و هەوڵدان بۆ ڕازیکردنی كوتلەسیاسیەكان، پێچەوانەی پرۆسێسی بەتەكنۆكراتكردنی ئەو حكومەتەیە كە خودی سەرۆك وەزیرانیش لەسەر بنەمای حیزبی دانراوە. لەم رەهەندەوە ، كۆكردنەوەی بنەمای تەكنۆكرات لەیەك رستەدا لەگەڵ پشك، پشكی سیاسی لەئاستی نوسیندا گونجاو نەبێت ، ئەوا لەئاستی كرداردا بۆئەوە باشە وەك كوردەواری بڵێین بانێكەو دوو هەوا.لەمەش زیاتر كابینەی وەزاری لەعیراقدا هەر بەتەنها بە دەست حیزبەسیاسیەكان و سەرەداوەكانیەوە نیەو ناناڵێنێت ، بەڵكو گۆڕانكاری لەهەر پۆستێكدا مەحكومە بە ئۆكەی هەندێك لە هێزە دەرەكیەكان و وڵاتانی دەرەكی. 4) لەناوخۆی هێزە سیاسیەكان لەبەغدا، ناڕوونیەكی رۆشن هەیە سەبارەت بە چەمكی تەكنۆكرات، هێز هەیە پێیی وایە تەكنۆكرات ئەوەیە كە بەهیچ كلۆجێك ئینتمای سیاسی بۆحیزب و كوتلەی سیاسی نەبێت.هەیە پێیی وایە دەكرێت تەكنۆكرات بێت و حیزبیش بێت. هەروەها جیاوازی و ناكۆكیەكان تەنانەت لەناو هێزە شیعیەكانیش تۆختر بوەتەوە بەتایبەتی لەپەیوەندیدا بەوەی كەئایا عەبادی تەكنۆكرات بوون دەیگرێتەوە یان بەپێچەوانەوە، وەك ئەوەی كەلەنێوان كوتلەی ئەحراری صدریەكان و كوتلەی مواتنی ئالی حەكیمدا دەركەوتوە. كەلەساڵانی رابردوودا لەزۆر مەلەف و پێشهاتی سیاسیدا لەیەك نزیك بوون و لە دوای دەركەوتنی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی ئەنجومەنی پارێزگاكانی ساڵی 2013 یەكیانگرت و لەهەندێك پارێزگاكانی ناوەراست و باشووری عیراقدا بەهاوبەشی حكومەتی خۆجێیان دروست كرد. شتێكی زیادە ناڵێین، كاتێك لەناو كابینە وەزاریەكانی عیراق لەدوای 2003 ەوە حكومەتەكەی عەبادی بە حكومەتی چاكسازی ناوەزەند بكەین، ئەمەش بەو مانایەی كە سەرباری رووبەرووبونەوەی توندی داعش و دەرهاویشتەكانی لەسەر ژیانی سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابووریی و دەروونی هاوڵاتیان، سەرەرای دابەزینی توندی نەوت و دەرەنجامە نێگەتیڤەكانی لەسەر كەرتی خزمەتگوزاری و وەبەرهێنان و موچەی فەرمانبەران. جیا لەهەموو ئەمان توانی دەست بۆ كۆمەڵێك جومگەی هەستیار بدات و بەكەمكردنەوەی وەزارەتەكان بۆ 22 و هەڵوەشانەوەی زیاتر لە 150 پۆستی وەك وەكیل وەزیر و بەرێوەبەری گشتی، بەپشتیوانی مەرجەعیەتی باڵای شیعەكان و پاڵپشتی جەماوەری خۆپیشاندەر. لەم هێنان و بردنەدا، گرنگە هێما بەوە بکه‌ین لەنێوان بەرداشی گوشاری داواكاری جەماوەر بۆ چاكسازی و فشاری هێزە سیاسیەكان بۆ دانانی كاندیدەكانیان، پێدەچێ‌ سەرۆك وەزیران بهاررێت و دواجار ئەم مەسەلەیەش ببێتە دوا بزمار بەتابوتی ئەو پیاوەی كە حاڵی حازر وەك دوا چانسی شیعەكان لە ئیدارەدانی دەوڵەت وێنا دەکرێت.