لیێرەدا جێی ئەوە نیە بە وردی مانای شەهید شەنو كەو بكەین و سەرچاوە زمانەوانیەكانی لێك بدەینەوە جگە لە چەردەیەكی كەم لە ماناكەی، لە لای ئاینەكانی وەك جولەكە ، تەرسا، ئیسلام، هندۆس، زرەدەشتیەكان، سیخەكان ،هاوبەشیەك هەیە بە گشتی مانای ئەوە ئەبەخشی، كە شەهید ئەو كەسەیە كە گیان ئەبەخشێ لە پێناوی ئاینەكەی دا ، پاشان هەندێ لێكدانەوەی تریشی بۆ زیاد كراوە وەك ئەوانەی لەسەر بیرو باوەڕێكی نیشتمانی یا نەتەوەیی ئامادەن خۆ بدەن بە كوشت .
هەروەها خودی وشەكە بوەتە هاوبەش لە نێوان زمانەكانی كوردو عەرەب و فارس و تورك و هندیەكانیشدا وە بۆ هەمان مەبەست بەكاردێ .
ئێمەی كوردیش ساڵەهای ساڵە غەدرمان لێئەكرێت، ئەچەوسێینەوە تا كار گەشتوەتە ئەوەی لە لایەن نەتەوەكانی ترەوە هەوڵی پاكتاوكردن و جینۆسایدی نەتەوەیی و ڕەگەزیشمان دراوە ، ئەوەی لە هەمو ئەو غەدرانە غەدر ترە ، ئەوەیە كە خۆمان لە خۆمانمان كردوە ، كورد بە كورد بە كوشت دراوە ئەگەر بە لۆژیك لێكی بدەینە قوربانیانی ئەو شەڕە نەگریسەی خۆمان، كامیان شەهیدن ؟ ئایا لایەنێكی بەشدار لە شەڕی كوردو كوردا قوربانیانی بەرامبەرەكەی بە شەهید لە قەڵەم ئەدا ؟
ئەم پرسەشمان وەك گشت پرسەكانی ترمان لە بەلاڕێ بردنیدا بەرەو لەكەدار كردنێك ئەبڕێ كەدوای شەهید بون ، جارێكی تر تیرۆر كردنی شەهیدانەو شكۆو پیرۆزیەكانی لێ زەوت ئەكرێ بگرە غەدر لە پیرۆزی ناوەكەشی ئەكرێ.
هەرچەندە لە سایەی سیاسەتو دەسەڵاتی كوردستانا بەها بۆ زۆر ناو و ناونیشان نەماوە، سوك كردن گەشتوەتە ئاستێك نە زانست نە كەسێتی نە ئینتما نە یاسا مانایەكیان بۆ نەماوەتەوە لە ڕوی زانستەوە بڕوانامە كراوەتە پۆشاكێكی بێنرخ و كڕینو فرۆشتنی پێوە ئەكرێت ، ڕەسەنو ناڕەسەن تێكەڵ بە یەك كراون ، یاسا ڕۆژانە ئەتك ئەكرێ ،مێژوو لاقە و بێنرخ كراوە ،بە درۆ ئاخنراوە ، قەڵەم بە كرێ ئەدرێ ، دەنگی ئازاد كپ ئەكرێت ، لەسەر خەوبینین ، قەڵەم تیرۆر ئەكرێ . تاڵانی وڵات بە ڕۆژی ڕوناك ئەنجام ئەدرێ . پەرلەمان ڕێزی چایخانەیەكی لێناگیرێ ، وەزارەت بە ئۆڤەرتایم بەڕێوە ئەبرێ .تا كار گەشتە ئەوەی شەهیدیشتان لێنەبوارد .
ئەمانەو گەلێكی تریش لە كایەكانی تر كراونەتە گاڵتە جاڕ، بۆ هەر بابەتێ پێویستمان بە بەڵگەو شایەت هەبێت بۆ پرسی شەهیدان نامانەوێ ، بگرە مێژوویەكی لێوان لێومان هەیە لە قوربانی كە زۆرێكی زۆریان لە ڕێی بیروباوەڕێكدا گیانیان بەخشیوە ، تا دوا پۆلە شە‌هیدی شەڕی داعشی بیر ڕەشو بۆگەن كە لە خۆڕا بەرۆكی پێگرتین، كە ڕەنگە سبەی نهێنیەكانی ئاشكرا ببێو ئەوێش ببێتە پەڵەیەكی ڕەشی تر ، لا پەڕەیەكی تری مێژومان قێزەون بكا .
بە هەر حاڵ، پۆلێ كوڕی گەنجی خێر نەدیو، دەستەیە شا پیاو خۆیان ئەكەنە قوربانی ،سڵاو لە ڕۆحی بەفرینو بێگەردیان، گەلو نیشتمانیان پاراست ، سەیرەكە لەودایە كەسانێك پۆزی پێوە لێئەدەن بۆ تەنها ساتێ تەپو تۆزی مەیانی جەنگ لێیان نەنیشتوە هەرگیز نە دەقی پانتۆڵەكەیان تێك چوە و نە بریقەی كەوشو بۆینباخەكەیان گەردی گرتوە ، بەڵام لەوە بوغرنج تر ئەوەیە كەناڵی ئاسمانی ڕوداو یەكێ لە بەرنامەكانی وەپێشكەشكارێكی ، بەرنامەیەكیان هێنایە سەر مۆنیتەری تێ ڤێەكەیان ، لێرەدا من ئامادە نیم هیچ كۆمێنتێ نە لەو دەزگایە و نە لە پێشكەشكارەكە بدەم ئەوە خەڵكێك هەن قسەی خۆیانیان هەیە ، كورد واتەنیش مانگ دیارەو عەوەجەی پەنجە ناكات ، بەڵام لەسەر خودی بەرنامەكە (ڕەنجی شەهیدان) هەڵوێستەیە ئەكەم چەن لایەنێك ئەخەمە ڕوو بۆ ڕای گشتی و خەڵك .
جارێ شەهیدان زۆر لە وە پیرۆزترو شكۆ دار ترن بە و جۆرە بدرێنە بەرتیری ئەو بێڕەحمیە ،ئەوانە شەهیدن تكایە تیرۆریان مەكەن . تكایە دووجار بازگانیان پێوە مەكەن ، هەقی خۆیەتی پێتان بڵێین ، ئایا كاردانەوەی لەسەر سایكۆلۆژیای كەسوكاریان چیە ؟ ئایا ڕاوێژتان بە پسپۆران و پزیشكانی بواری دەرونی كرد ؟ نازانن كاتێك مناڵیكی تەمەن پێنچ ساڵان ئەبینێ دایكی بە ڕەشپۆشی بڕێ پارەی پێ ئەدرێ ،لەجێی ئەوەدا بۆ هەتا هەتایە باوكی نابینێ ، سبەی ڕۆژچۆن لە دنیا ئەڕوانێ ؟ وە هەزاران پرسیاری تر. وەڵامەكانی لەكێ وەرئەگرێتەوە ؟
ئەمە جگە لەوەی پرۆسەیەكی لەو جۆرە رەنگە ببێتە پەناگەیەك بۆ هەندێ لەو دوەڵەماندانەی كە سەرچاوەی پارەكانیان جێێ گومانە ، ڕەنگە پارەیەكی زیادیش بدەن بۆ هینانە كایەی بەرنامەیەكی وا كە ئەبێتە بازاڕیكی بە شەرعی كراو بۆ سپیكردنەوەی پارە .
ئەو شەهیدانەی بۆ پارێزگاری ئەم خەلك و خاكە گیانیان بەخشی سەرجەمیان ڕۆڵەی خەڵكی فەقیرو هەژاری ئەم
Kurdish