هیندو چین دو وڵاتى كیشوه‌رى ئاسیا‌و دراوسێى شان به‌شانى یه‌كترن، هه‌ردوكیشیان له‌ڕوى ژماره‌ى دانیشتوانه‌وه به‌راورد به‌هه‌موو وڵاتانى دیكه‌ى جیهان زۆر له‌پێشترن، هیند به‌نزیكه‌ى ملیارێك‌و 250 ملیۆن دانیشتوانه‌وه دوه‌م گه‌وره‌ترین ژماره‌ى دانیشتوانى جیهان له‌خۆده‌گرێت، كه پێشبینى ده‌كرێت له‌ئاینده‌یه‌كى نزیكدا پێش چین بكه‌وێ‌و ببێت به‌پڕ دانیشتوانترین وڵات له‌جیهاندا.
ئه‌گه‌ر به‌راوردێك له‌نێوان ئه‌م دوو وڵاته ئاسیاییه‌دا بكه‌ین ده‌بینین كه هیند له‌ڕووى ئابورى‌و تواناى كاریگه‌رییه‌وه له‌سه‌ر گۆڕانكارییه سیاسیه‌كانى جیهان زۆر له‌دواى چینه‌وه‌یه:
1/ چین به‌ده‌سه‌ڵاتێكى جیهانى داده‌نرێت، هند ده‌سه‌ڵاتێكى ناوچه‌ییه، چین ئه‌ندامى هه‌میشه‌یى ئه‌نجومه‌نى ئاسایشه‌‌و ده‌نگى هیند له‌زۆربه‌ى دنیادا نابیسترێت، هه‌رچه‌نده نفوزى له‌ئه‌فه‌ریقادا روو له‌هه‌ڵكشانه.
2/ كۆى به‌رهه‌مى ناوخۆى نیشتمانى چین ساڵانه له‌سه‌روو 10 هه‌زار ملیار دۆلاره‌وه‌یه، به‌ڵام هیند له‌سنورى 2 هه‌زار ملیاردایه “واته یه‌ك له‌پێنجى چین”. هیند بۆ گه‌یشتن به‌ئاستى چین، رێگه‌یه‌كى دوورى له‌به‌رده‌مدایه، بۆ نمونه له‌هیند به‌رهه‌مهێنانى ئاسن یه‌ك له‌ده‌و به‌رهه‌مهێنانى چیمه‌نتۆى یه‌ك له‌شه‌شى چینه. چین دو هێنده‌و نیوى هیند كاره‌با به‌رهه‌مده‌هێنێت. كۆى ئه‌م جیاوازیانه كه‌لێنێكى گه‌وره‌ى له‌ئاستى ژیانى نێوان دوو وڵاتدا به‌دیهێناوه‌و ژماره‌ى ئه‌و هیندیانه‌ى كه به‌كه‌متر له‌یه‌ك دۆلار له‌رۆژێكدا ده‌ژین، دوو هێنده‌ى چینییه‌كانه.
3/ به‌پێچه‌وانه‌ى چین، هیند تا ئێستا له‌كۆنترۆڵكردنى دانیشتوانییدا سه‌ركه‌وتوو نه‌بوه‌‌و ساڵانه ژماره‌ى دانیشتوانى 20 ملیۆن زیاد ده‌كات، ئه‌مه‌ش كێشه ئابورى‌و كۆمه‌لایه‌تییه‌كانى ئه‌م وڵاته زیادتر ده‌كات.
4/ ژێرخانه ئابورییه‌كانى هیند، له‌وانه رێگاوبانه‌كان، فڕۆكه‌خانه‌كان، رێگه‌ى ئاسن‌و به‌نده‌ره‌كانى به‌راورد به‌چین له‌هه‌لومه‌رجێكى زۆر خراپدان.
5/ گه‌شه‌ى ئابورى چین به‌شێوه‌یه‌كى سه‌ره‌كى له‌سه‌ر پیشه‌سازى بنیاتنراوه، له‌كاتێكدا هیند بایه‌خى به‌كه‌رتى خزمه‌تگوزارى‌و په‌یوه‌ست به‌ته‌كنه‌لۆژییه نوێكانى كۆمینیكه‌یشن‌و په‌یوه‌ندییه‌كان داوه، هه‌رچه‌نده ئه‌مه یه‌كارتى به‌هێزى هیند داده‌نرێت، به‌ڵام ناتوانێت قه‌ره‌بووى گه‌شه‌ى كه‌مى پیشه‌سازى له‌م وڵاته‌دا بكاته‌وه. هیند پێویسته ساڵانه 23 ملیۆن هه‌لى كارى نوێ بڕه‌خسێنێت، ئه‌مه‌ش به‌بێ به‌دیهێنانى كه‌رتێكى پێشكه‌وتووى پیشه‌سازى به‌دیهێنانى زه‌حمه‌ته.
6/ ئه‌و مۆدێله ئابورییه‌ی، كه به‌میرات له‌بنه‌ماڵه‌ى نه‌هرۆوه بۆ هیند به‌جێماوه “جه‌واهیر لال نه‌هرۆ، ئه‌ندێرا گاندى كچى‌و نه‌وه‌كه‌ى راجێڤ گاندى” كه له‌دواى سه‌ربه‌خۆیى هنده‌وه له‌م وڵاته‌دا به‌شوێن پێهه‌ڵگرتنى یه‌كێتى سۆڤیه‌ت، خۆبژێویانه له‌پشتبه‌ستن به‌بازاڕه‌كانى ناوخۆ بوو، سه‌ڕه‌راى ئه‌و هه‌موو چاكسازییانه‌ى ئه‌نجامدراون، نه‌توانراوه تێیپه‌ڕێنێت، له‌كاتێكدا گه‌شه‌ى ئابورى چین له‌سه‌ر بنه‌ماى راكێشانى سه‌رمایه‌گوزارى ده‌ره‌كى‌و هه‌نارده‌ى كاڵا بووه بۆ بازاڕه‌كانى جیهان.
7/ ژینگه‌ى كارو وه‌به‌رهێنان له‌هیند زۆر ناجۆرو وه‌به‌رهێنه‌رانى ناوخۆو ده‌ره‌كى روبه‌ڕووى ئاسته‌نگى گه‌وره ده‌بنه‌وه، له‌رۆتینه‌وه بگره تا بیرۆكراسى‌و گه‌نده‌ڵى‌و جیاوازى له‌یاساى ویلایه‌ته جۆراوجۆره‌كانى ئه‌م وڵاته‌دا.
سه‌ربارى هه‌موو ئه‌مانه‌ش، هیند به‌راورد به‌چین خاوه‌نى ئیمتیازێكى ئێجگار گه‌وره‌یه، ئه‌ویش ئه‌و دیموكراسییه‌یه ره‌گداكوتاوه‌یه كه سیسته‌مى سیاسى ئه‌م وڵاته هه‌ژار‌و فره پێكهاته‌یه‌ى كردوه به‌سه‌رنجڕاكێشترین دیارده‌ى سیاسى له‌مێژووى سیاسى جیهاندا. چین له‌ڕووى ئابورییه‌وه بوه به”ئه‌فسانه”، به‌ڵام له‌ڕووى سیاسییه‌وه هێشتا له‌سایه‌ى سیسته‌مێكى تاك حیزبییدا ده‌ست‌و پێى به‌ستراوه.
گۆڤاری بازرگانی‌و پیشەسازی
Kurdish