وەزیری وزەی توركیا رایدەگەیەنێت، سەردانی سەرۆكی ھەرێمی كوردستان بۆ توركیا پەیوەندی بە وەرگرتنی پارەی نەوتەوە نییە.
تانەر یڵدز، وەزیری وزەی توركیا لە بارەی سەردانی سەرۆكی ھەرێمی كوردستان بۆ توركیا وتی “بیستوومە كە چەند ھەواڵێك بڵاوكرانەوە كە گوایا سەرۆكی ھەرێمی كوردستان لەگەڵ سێ وەزیردا بۆ وەرگرتنی پارەی نەوت سەردانی توركیای كردووە، پێویستە پێش ھەر شتێك ئاماژە بەوە بكەم كە ئەو ھەواڵانە دوورن لە راستی و ھاتنی بارزانی پەیوەندی بە پارەی نەوتەوە نییە، بەڵكو بۆ گۆڕینی حسابە كاتییەكانی بانك بۆ حسابی ھەمیشەیی، ئەو سەردانەی ئەنجامدراوە.”
یڵدز لە وەڵامی پرسیارێكدا كە ئایا راستە لەگەڵ ھاتنی بارزانی بەشە پارەی ھەرێمی كوردستان لە داھاتی نەوت روانەی ھەرێمی كوردستان كراوە؟ كەی بەشە پارەی حكومەتی ناوەندی روانە دەكرێ؟ وتی: “ھاتنی ئەو سێ وەزیرە كوردە بۆ وەگرتنی پارە نییە، بەڵكو مەبەست لەو سەردانە گۆڕینی حسابە كاتییەكانی ھاڵك بانك بۆ حسابی ھەمیشەییە و ئێمە لە ھەوڵێ ئەوەداین كە ناردنی نەوت بەردەوام بێ و ببێتە هەمیشەیی. بە ھۆی رووداوەكانی عێراقەوە خاوەنەكانی نەوت گۆڕاون. ئەمە تەنیا گرێدراوی نەوتی ھەرێمی كوردستان نییە، بەڵكو لە بارەی نەوتی بەغداش قسە دەكەین. پێویستە ئاماژە بەوە بكەم كە ھەوڵەكانمان لەبارەی بەشی ھەولێر و بەغدا لە داهاتی نەوت بەردەوامە.”
یڵدز لە بارەی پارەی یەكەم بارهەڵگری نەوتی فرۆشراوی هەرێمی كوردستان وتی “ھێشتا پارەی ئەو بارهەڵگرە نەھاتووە، لەبەرامبەر بە تەندەر كردن و فرۆشتنی نەوتدا ھەرێمی كوردستان بەرپرسیارە، چونكە ئەوان بۆ خۆیان خاوەن ئەو نەوتەن و ئەوان بۆ خۆیان ئەو نەوتە دەفرۆشن، ئایا بە ئیسرائیل دەفرۆشن یا بە وڵاتێكی دیكە دەفرۆشن ئەمە ھیچ پەیوەندی بە توركیاوە نییە، بەڵام من لە ئەوانم پرسی و وتیان نەوتیان بە ئیسرائیل نەفرۆشتووە. ئێمەیش وەكو كۆماری توركیا بە ھیچ شێوەیەك نەوتمان بە ئیسرائیل نەفرۆشتووە. ھەڵوێست و سیاسەتەكانی ئیسرائیل لە بەرامبەر غەزە و فەلەستین وای كردووە، كە ئێمە ھیچ كات بیر لە فرۆشتنی نەوت بەو وڵاتە نەكەینەوە، نە مانگی رابردوو و نە پێشتریش توركیا سووتەمەنی فڕۆكەی بە ئیسرائیل نەفرۆشتووە.”
یڵدز لە بەردەوامی قسەكانیدا باسی دابەش كردنی نەوتی ھەرێمی كوردستانی كرد و وتی “توركیا وڵاتێكە كە پابەندی بڕیارەكانی نەتەوەیەكگرتووەكانە، قەرەبووی شەڕی كوەیت ھەیە، بۆیە سەدا پێنجی داھاتی ئەو نەوتە بۆ قەرەبوو كردنەوەی كوەیت دەبێ، ئەمە بۆ توركیا فەرزێكی حاشاھەڵنەگرە و ئەوەی دەمێنێتەوە لە چوارچێوەی بڕیار و رێككەوتنی برا عێراقییەكانماندا سەدا ٨٣ی بۆ حكومەتی بەغدا و سەدا ١٧ی بۆ حكومەتی ھەولێر دەبێ، ئەمە میكانزمكی دابەش كردنی پشكە كە لە لایەن عێراقییەكانەوە دانراوە، بۆیە لەو بوارەدا توركیا بڕیار نادا، بەڵكو عێراق بڕیار دەدا و پرنسیبەكانی توركیا بە ھیچ شێوەیەك لە عێراق بە تایبەتی لە بارەی نەوتەوە ناگۆڕدرێن.”
یڵدز لە وەڵامی پرسیارێكدا لە بارەی دامەزراندنی پاڵاوگەی نوێی نەوت لە ھەرێمی كوردستان و ھاوكاری كردنی توركیا، وتی “پاڵاوگەی بێجی لە دەستی داعشدایە و لەگەڵ داگیركردنی بێجی لە لایەن داعشەوە ھەرێمی كوردستان كە خاوەن نەوتی خامە و ناتوانێ ئەو نەوتە بپاڵێوێ، گرفتی بۆ دورستبوو، بۆیە لە بواری سوتەمەنی و نەوتی خامدا كێشەی جیاجیا سەری ھەڵدا و بۆ چارەسەر كردنی ئەو پرسانە توركیا وەكو ھەمیشە ئەوەی لە دەستی بێ درێغی لێ ناكا، لێرەدا شتی گرنگ دابین كردنی بەرھەمە، پێویستە بزانین كە ھاتوچۆی ترافیك لە دەروازەی سنوری خابوور ئاسانە، لە دابینكردنی كارەبای موسڵ و بەرھەمە نەوتییەكان توركیا دەتوانێ رۆژانە زیاتر لە ٤ ھەزار تەن لەو پێداویستییانە دابین بكا و ئێمە ئامادەكارییەكانمان لەو چوارچێوەیەدا كردووە، یەكێك لەو پرسانەی كە لە دیدارەكانی ئەمڕۆدا گفتوگۆی لەسەر دەكرێ، كەرتی وزەیە.”
لەبەرواری 22ی 5ی 2014 یەكەم كاروانی نەوتی هەرێم لەرێگەی كەشتی (یونایتد لیدەرشیپ) لەبەندەری جەیهانەوە رەوانەی بازاڕەكانی جیهان كرا.
خەڵك
Kurdish