شوتیەكەی لە سلێمانیە.. جەنگ بەردەوامە و هێشتا سوریاهەناردەكارە

له‌ئێستاوه‌ وه‌رزی شوتی و کاڵه‌ک له‌ کوردستان ده‌ستیپێکردووه‌، به‌تایبه‌ت هاورده‌کردنی شوتی له‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم به‌ڕێژه‌یه‌کی زۆر به‌رده‌وامه‌و به‌تایبه‌ت له‌ سوریاو ئێران-ه‌وه‌ ئه‌هێنرێن و نرخه‌که‌شی به‌به‌راورد به‌ساڵی رابردوو که‌متره‌، ئێستا یه‌ک کیلۆ به‌ 500 دینار ئه‌گاته‌ ده‌ست هاوڵاتی، به‌ڵام دانیشتووانی سلێمانی نیگه‌رانن له‌ هاورده‌کردنی شوتی له‌سوریا به‌بیانوی ئه‌وه‌ی که‌ له‌ناو خه‌ڵکی پڕوپاگه‌نده‌ی ئه‌وه‌ بڵاوبۆته‌وه‌ که‌ شوتی سوری، به‌هۆی گازی کیمیایی که‌ له‌ هه‌ندێک ناوچه‌ی ئه‌و وڵاته‌ به‌کارهاتووه‌ ژه‌هراوی بووه‌و خراپه‌و تووشی شێرپه‌نجه‌ت ئه‌کات، ئه‌مه‌ له‌کاتێکدایه‌ (سولی ترافیک) به‌چاوی خۆی ژنێکی ته‌مه‌ن 42 ساڵه‌ی بینی و دواتر دواندنی که‌ به‌فرۆشیاری شوتییه‌که‌ی ئه‌وت ئه‌بێت دڵنیایم بکه‌یته‌وه‌ که‌ شوتیه‌که‌ هی سوریا نییه‌، ئینجا ئه‌یکڕم، کابرای فرۆشیاریش سوێندی بۆ ئه‌خوارد که‌ له‌ ئێرانه‌وه‌ هاتوه‌.

ئه‌م ژنه‌ ناوی (به‌هێ‌ عوسمان) بوو، وتی “ئه‌مساڵ شوتیه‌که‌ی هه‌رزانه‌و سورو شیرینه‌، جگه‌ له‌وه‌ی له‌بازاڕ زۆره‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی توشی گومانمان ئه‌کات ئه‌و پڕوپاگه‌ندانه‌یه‌، که‌ ئه‌ڵێن شوتی سوری خراپه‌و شێرپه‌نجه‌ی پێوه‌یه‌، بۆیه‌ هه‌ر جارێک بیکڕم ئه‌بێت دڵنیابم که‌ هی سوریا نییه‌ ئینجا ئه‌یکڕم”.

محه‌مه‌د تۆفیق، که‌ چه‌ندین ساڵه‌ به‌قاڵه‌ له‌ عه‌لوه‌که‌ی سلێمانی و له‌باره‌ی مه‌سه‌له‌ی هاورده‌کردنی شوتیه‌وه‌ وتی “ئه‌وه‌نده‌ی ئاگاداربم ئێستا شوتی له‌ سوریاوه‌ نایه‌ت، به‌ڵکو هه‌مووی هی ئێرانه‌، چونکه‌ ئێستا له‌ ئێران شوتی پێگه‌یشتووه‌و لای خۆمان هێشتا کاتی ماوه‌، ئه‌وه‌ی راستی بێت شوتی ئه‌مساڵیش هه‌م جوانه‌، هه‌م هه‌رزانه‌، چونکه‌ کیلۆی به‌ 350 بۆ 400 دینار ئه‌یده‌ین به‌ فرۆشیاره‌کانی ناو بازاڕ، ئه‌وانیش زۆربه‌یان به‌ 500 دینار ئه‌یفرۆشن، دیاره‌ ئێمه‌ش کیلۆی به‌ 250 دینار ئه‌کڕین، بۆیه‌ زۆر هه‌رزانه‌”.

ئه‌و به‌قاڵه‌، به‌به‌راورد به‌ساڵی رابردوو وتی “ساڵی پار ئه‌م کاتانه‌ کیلۆی شوتی له‌ هه‌زار دینار که‌متر نه‌بوو، له‌هه‌ندێک شوێن به‌ 1250 دیناریش بوو، شوتیه‌که‌شی وه‌کو هی ئه‌مساڵ جوان نه‌بوو”.
له‌باره‌ی نه‌خۆشیه‌وه‌ وتی “ئه‌گه‌ر شوتی له‌ سوریاشه‌وه‌ بێت باوه‌ڕ ناکه‌م پیس بێت و نه‌خۆشی پێوه‌ بێت، چونکه‌ شوتی میوه‌یه‌کی وه‌کو ئه‌ڵێن زیندوه‌و ته‌نیا له‌ وه‌رزی خۆی زۆر ئه‌بێت، به‌ڵام دیاره‌ کۆنتڕۆڵی خۆراکیش هه‌یه‌، ئه‌گه‌ر شتێکی وا هه‌بێت رێگه‌ ناده‌ن بێته‌ ناوه‌وه‌”.

به‌پێی به‌دواداچوونه‌کانی سولی ترافیک ساڵی رابردوو له‌کاتی هه‌نارده‌کردنی شوتی ئێرانی بۆ قه‌ته‌ر هه‌مان به‌زم له‌ نێو میدیاکانی قه‌ته‌ر بڵاوبۆوه‌ که‌ گوایه‌ شوتییه‌کان به‌ ده‌رزی ڤایرۆس و به‌کتریای خراپیان تێدایه‌، به‌ڵام دوای پشکنینی کۆنتِرۆڵی خۆراکی ئه‌و وڵاته‌ بۆ چه‌ندین نموونه‌، ده‌رکه‌وت وانییه‌، به‌ڵکو ته‌نیا پڕوپاگه‌نده‌یه‌و هیچی تر.

ئاسۆس عه‌لی، که‌ مامۆستای ده‌روونناسیه‌، له‌باره‌ی ئه‌م جۆره‌ پڕوپاگه‌ندانه‌وه‌ ئه‌ڵێت “ئه‌م پڕوپاگه‌ندانه‌ زۆربه‌ی کات له‌و وڵاتانه‌ رووئه‌ده‌ن، که‌ جه‌نگیان تێدایه‌ یان دروسێی ئه‌و وڵاته‌ن که‌ جه‌نگه‌که‌ی تێدا رووئه‌دات، ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه‌ی کاریگه‌ری ده‌رونی خراپ دروستبکات، بۆ نموونه‌ ئێستا ئه‌م پڕوپاگه‌نده‌یه‌ی که‌ ئه‌کرێت گوایه‌ میوه‌و سه‌وزه‌ی سوری بارگاوییه‌ به‌ ماده‌ی ژه‌هراویی و کیمیایی، ئه‌مه‌ کار ئه‌کاته‌ سه‌ر هه‌موو سوریاو ده‌وروبه‌ری ئه‌و وڵاته‌ و ئه‌مه‌ش گه‌وره‌ترین گورزی ئابوری و ده‌روونی له‌و وڵاته‌ ئه‌دات، بۆیه‌ پێویسته‌ له‌رووی پشکنینه‌وه‌ یه‌کلا بکرێته‌وه‌و روونکردنه‌وه‌ی بۆ رای گشتیی کوردستان بڵاوبکرێته‌وه‌، له‌سه‌ر راستی و دروستی ئه‌م زانیارییه‌، چونکه‌ تا یه‌کێک قه‌ناعه‌ت پێئه‌که‌یت که‌ ئه‌مه‌ وانییه‌، هه‌زار که‌سی تر به‌م گومانه‌وه‌ ئه‌مێننه‌وه‌”.
 
ب.ع