ئا: بازرگانیو پیشەسازی
سیروان محەمەد، سەرۆكی ژووری بازرگانیو پیشەسازی سلێمانی ئاماژە بەوە دەكات پێویستە حكومەتی هەرێم پابەند بێت بەبڕیارەکانی بەغداوە کە بەمەبەستی پاراستنی بەرهەمی ناوخۆو رەخساندنی هەلی كار دەرچون، ئەو دەڵێت “ئەو بڕیارانەی لەبەغدا دەردەچنو لێرە كاریان پێناكرێ، زیان بەهەرێمی كوردستانو جوڵەی بازرگانی دەگەیەنن”.
سیروان محەمەد بەرۆژنامەی “بازرگانیو پیشەسازی” راگەیاند بەمدواییە لەلایەن حكومەتی عێراقەوە بڕیار لەسەر ئەوە دراوە ئوتومبێلی بەكارهاتوو لەدوبەی چاك نەكرێتو هاوردە نەكرێت، بەڵكو ئەو ئۆتۆمبێلانە بەشكاوی بهێنرێنو لەناو عێراقدا چاك بكرێن، بۆ ئەوەی هەلی كار بڕەخسی بۆ هاوڵاتیان، كە خەڵكێكی زۆر لە تەكەنەچیو بۆیاخچیو شۆفێر سوودی لێدەبینن، ئەو وتی “هەرێمی كوردستانیش پێویستە پابەند بێت بەم بڕیارەوەو بەزووترین كات بیخاتە بواری جێبەجێكردنەوە، ئەگەرنا گەورەترین زیان لەكەرتی تایبەت دەكەوێ”.
وتیشی “ئەو بڕیارانەی لەبەغدا بەمەبەستی پاراستنی بەرهەمی ناوخۆو رەخساندنی هەلی كار دەردەچنو لێرە كاریان پێناكرێ زیان بەهەرێمی كوردستانو جوڵەی بازرگانیو بازرگانان دەگەیەنن”.
سەرۆكی ژوور ئاماژەی بەو كۆمەڵە بڕیارە كرد كە لەلایەن حكومەتی عێراقییەوە دەرچووە، بەمەبەستی قەدەغە كردنی چەندین كاڵاو بەرهەمی جۆراوجۆر لەوانە مریشكی بەستوو مریشكی پارچە پارچەو زیندوو ماسیو هێلكەو چەندانی تر، ئەو وتی “بەڕای من دەبێت حكومەتی ئێمەش پابەند بین بەقەدەغە كردنی ئەم مەوادانەوە، ئەگەر هەرێمی كوردستان ئەم بڕیارانە جێبەجێ نەكا زیانی گەورە دەكات، بینیشمان ئەو بارانەی ئەم مەوادانەیان لەهەرێمی كوردستانەوە چەند رۆژێك لەمەوبەر باركردبوو بۆ ناوەڕاستو خوارووی عێراق، لەبازگەكانی عێراق پێیانراگرتنو بەشۆفل كران بەژێر گللەوەو ژمارەیەك بازرگان توشی زیان بون”.
وتیشی “ئێمە دەیان خانووی پلاستیكیمان هەیە، ئەگەر زیاتر پێشبخرێن دەتوانین سوودی گەورەیان لێببینین، ئەبێ هەماهەنگی لەگەڵا حكومەتی عێراقی بكەین، چونكە كۆمەڵێك مەوادی خۆمان ئەگەر هی كوردستانیش بێت، بینێرین بۆ خوارووی عێراق ئەوان بەهی ئێرانی دابنێن، هەر بەهەمانشێوە كێشە بۆ جوتیارو بازرگانەكانمان دروست دەبێت، بۆیە دەبێت بەزووترین كات لیژنەیەك دابنرێ لەگەڵ بەغدا هەماهەنگی بكەنو بەرچاورونیان بدەنێو راو بۆچونی یەكتر وەربگرن لەو بەرهەمانەی هی كوردستانییەو بەرەو خواروی عێراق دەبرێن نەك هاوشێوەی ئێرانی بۆ حساب بكرێت”.
سەرۆكی ژوور جەغت لەوەش دەكات كە دەبێت هەرێمیش پابەند بێت بەو بڕیارانەوەو رێگە نەدا ئەو مەوادانە بێنە ناوەوەو هەوڵبدرێت گەشە بە بەرهەمی ناوخۆ بدرێت، ئەو وتی “دەبێت هەماهەنگی تەواو لەگەڵ بەغدا بكەین كە زۆربەی بەرهەمەكانمان روەو ناوەڕاستو باشوری عێراق دەچێت، بۆیە پابەند بوون بەو بڕیارانەی حكومەتی عێراق هەلی كاری زیاتر لەكوردستاندا دەڕەخسێنێت، كە هەزاران كێڵگەی پەلەوەرمان هەیە، هەزاران خانووی پلاستیكیمان هەیە، ئامادەن بۆ بەرهەمهێنانی ئەم بەرهەمو كاڵایانە، ئیتر بۆچی ئێمە دەرگا بۆ كاڵای وڵاتانی تر بكەینەوە بهێنرێن؟”.
وتیشی “بازاڕی عێراق بازاڕێكی گەورەیە بۆ ساغكردنەوەی بەرهەمەكانمان، ئێستا هەموو وڵاتانی دنیا بەدوای هەلی كاردا را دەكەن، ئێمە كە دەرفەتێكمان لەبەردەمدایە با لەكیس خۆمانی نەدەین! ئەم هەموو كێڵگەی پەلەوەرەمان هەیە کەی رەوایە مریشكی بەستو لەئێرانو توركیاوە بهێنرێو بۆ وەرگرتنی گومرگێكی كاتی ئابوریو پاشەڕۆژی وڵاتەكەی خۆت وێران بكەیتو خەڵك بێكار بكەیت؟!”.
سیروان محەمەد ئەوە روندەكاتەوە كە كوردستان توانای ئەوەی هەیە بەشێكی گرنگ لەپێویستییەكانی بازاڕی عێراق پڕ بكاتەوە، ئەو وتی “كوردستان لەڕوی كشتوكاڵییەوە پێشكەوتووە، دەبێت هەوڵ بدەین بەنداوەكان دروست بكەین بۆ ئەوەی ئاوەكەمان بەفیڕۆ نەڕوات، لەڕووی پیشەسازییەوە ئێمە هەمیشە شانازیمان كردووە كە سلێمانی شارێكی پیشەسازییە بەڵام عێراق هەنگاو بەهەنگاو هەڵدەكشێو ئێمە دائەكشێین، دەبێت حكومەت بایەخی تەواو بەپڕۆژە بچوكو مام ناوەندییەكان بداتو بەبەزوترین كاتیش پڕۆژەی شارە پیشەسازییەكان بخاتە بواری جێبەجێكردنەوەو بودجەیەكی تایبەت بۆ ئەم شارانە دابنێ، ئامانج لەمە رەخساندنی هەلی كارە بۆ خەڵكو بوژاندنەوەی ئابوری وڵاتیشە، لەبەرئەوە نابێت بەهیچ بیانووییەك پشتگوێ بخرێت”.
وتیشی “گرفتێكی گەورە ئەوەیە كە بانكەكانی هەرێم زۆربەیان مایەپوچ بوونو متمانە نەماوە لەنێوان هاوڵاتیانو بانكەكان، ئەگەر ئەم متمانەیە هەبوایە دەیان دۆلاری هاوڵاتیان دەهاتە ئەو بانكانەوەو خەڵكە لەبری ئەوەی ئەو پارەیە لەماڵەوە دابنێو بیدات بەئوتومبێلو كەلوپەلی ناو ماڵاو زەویو كەمالیاتو شتی بێبایەخ بیری لەوە دەكردەوە پارەكەی لەبانكدا دایبنێو سوود وەربگرێ”.
سەرۆكی ژوور جەغت لەپێویستی دروستكردنی كۆمپانیای هاوپشك دەكاتەوەو داوا دەكات پڕۆژە ستراتیجییەكان بكرێن بەهاوپشك، ئەو وتی “ئەمە داواكاری ژووری بازرگانی سێمانییە، پێشمانوایە لەم رێگەیەوە دەتوانین ئابوری وڵات ببوژێنیینەوەو سەرمایەی نیشتمانی باشتر بخەینە گەڕو زەمینەسازی بكەن بۆ دامەزراندنی چەندان كارگەی گەورە، کە بەداخەوە نەمانتوانیوە سوود لەپیشەسازی نەوت بكەینو پڕۆژەی پترۆكیمیاویی دابمەزرێنینو رێگە بەوە نەدەین سەدان ملیۆن دۆلارمان بڕواتە دەرەوە بۆ كڕینی كاڵا، بەپێچەوانەوە دەمانتوانی بەرهەمی خۆمان هەناردە بكەین، ئێمە نمونەشمان هەیە كارگەی قیری هەولێرو سلێمانی 95% بەرهەمەكانیان دەڕواتە دەرەوە كە توانای بەرهەمهێنانیان 1000 تەنە”.
وتیشی “حكومەت دەبێت گوێ لەكەرتی تایبەت بگرێو وەزارەتو بەڕێوەبەرایەتییە ئابورییە بدرێن بەكەرتی تایبەت”.