سعودیە دەیەوێت نەوت بە یوان بە چین بفرۆشێت

^{بی بی سیی بەریتانی شیكارییەكی بۆ چارەنووسی دۆلار لە بازاڕی نەوتدا كردووە و ئەو ئەگەرانە دەخاتەڕوو كە دەكرێت ڕووبەڕووی دراوە جیهانییەكەی ئەمریكا ببنەوە و یوان-ی چینی جێگەی بگرێتەوە، لایەنیكەم لە مامەڵكردنی نەوتیی نێوان چین و سعودیەدا.}

^{سعودیە وەرگرتنی یوان لەبری دۆلار لە بەرامبەر ئەو نەوتەی دەیفرۆشێت بە چین تاوتوێدەكات، ئەمە ئەو وتارە بوو كە چەند ڕۆژێك لەمەوبەر ڕۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵ-ی ئەمریكی بڵاویكردەوە و كاردانەوە و لێكدانەوەی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، بەرمەبنای ئەمە، بی بی سی ڕاپۆرتێكی شیكاریی بڵاوكردووەتەوە و چەندێتیی سەركەوتنی ئەو سیناریۆیە دەخاتەڕوو.}

^{پترۆیوان جێگە بە پترۆدۆلار لێژدەكات؟}

^{پترۆدۆلار ئەو دەستەواژە ئابورییەیە كە لە هەفتاكانی سەدەی ڕابردوودا داهێنرا و خۆی خزاندە بازاڕی وزەی جیهانەوە، بریتییە لە فرۆشتنی نەوت بەرامبەر بە دۆلار، بەوەش دۆلاری ئەمریكی خۆی بەسەر بازاڕدا سەپاند و وەك دراوێكی بەهێزی جیهانی ماوەتەوە، زۆربەی مامەڵەكردنەكانی بازاڕی نەوتیش بە دۆلاری ئەمریكی دەكرێن.}

^{د. ئەنەس حاجی ڕاوێژكار لە پلاتفۆرمی پسپۆڕی وزە دەڵێت، “ڕەنگە لەمساڵدا بەهای ئەو نەوتەی هەناردەی بازاڕەكان دەكرێت بگات بە 2.6 تریلیۆن دۆلار، ئەوەش بەهایەكی زەبەلاحە و پێویستی بە بڕێكی زۆری پارەی هەڵسوڕاوە لە بازاڕدا”.}

^{ئەو شارەزایە بە میدیا بەریتانییەكەی ڕاگەیاندووە، دۆلار ئەو دراوەیە كە توانای ڕاپەڕاندنی ئەو ئەركەی هەبێت، ئەوەش بەهۆی بوونی بڕێكی زۆری دۆلار لە بازاڕدا و جێگیریی نرخی فرۆشتنی بە بەراورد بە دراوەكانی دیكە.}

^{سەرەتای پترۆدۆلار}

^{ساڵی 1974 حكومەتی سعودیە لەگەڵ ئیدارەكەی ڕیچارد نیكسۆن سەرۆكی ئەو كاتەی ئەمریكادا ڕێككەوت لەسەر ئەوەی هەموو نەوتی هەناردەكراوی سعودیە بە دۆلار بفرۆشرێت، بەوەش زۆربەی وڵاتانی جیهان بەدوای سعودیەدا هەنگاویان نا و دۆلاریان وەك بەهای نەوت جێگیركرد، بەوەش تا ئێستا 60%ی نەوتی جیهان بە دۆلار دەفرۆشرێت.}

^{چین و سعودیە، دۆلار یان یوان؟}

^{یەكێك لە هەناردەكارە سەرەكییەكانی نەوت لەسەر ئاستی جیهان، سعودیەیە، چین-یش گەورەترین كڕیاری نەوتە، بەجۆرێك ڕۆژانە نزیكەی 11 ملیۆن بەرمیل نەوت دەكڕێت كە 1.7 ملیۆن بەرمیلی لە سعودیەوەیە و دەكاتە 17%ی كۆی ئەو نەوتەی چین هاوردەی دەكات و 26%ی نەوتی هەناردەكراوی سعودیە.}

^{بەپێی داتای ناوەندەكانی تایبەت بە بازاڕی وزە، جگە لە چین، چەند وڵاتێكی تری ئاسیا هەن كە كڕیاری سەرەكیی نەوتی سعودیەن و لە ساڵی 2020دا 77%ی نەوتی عەرەبستانیان كڕیوە، لەكاتێكدا وڵاتانی ئەوروپا تەنها 10%ی نەوتی سعودیە دەكڕن و ئەمریكاش ڕۆژانە تەنها نیو ملیۆن بەرمیل نەوت لە سعودیە دەكڕێت و چاوەڕواندەكرێت بڕەكە كەمتریش ببێتەوە، بەوپێیەی ئەمریكا هەنگاو بۆ ئەوە دەنێت پشت بە نەوتی ناوخۆی خۆی ببەستێت.}

^{شارەزایان ئاشكرایدەكەن، “گفتوگۆی نێوان چین و سعودیە بۆ مامەڵەكردن بە یوان لەبری دۆلار لە كڕین و فرۆشتنی نەوتدا نوێ نییە و ڕیشەكەی دەگەڕێتەوە بۆ چەند ساڵێك لەمەوبەر.}

^{ئەوان دەڵێن، ئەگەر سعودیە و چین ڕێكبكەون لەسەر بەكارهێنانی یوان لە جیاتیی دۆلار، ئەوا دەبنە خاوەن خاڵێكی هێز كە وادەكات هەر سزایەك ئەمریكا لە داهاتوودا بەسەریاندا بیسەپێنێت، كاریگەرییەكەی كەمتربێت.}