بەرهەمی سامانی ماسی لە٣٠٪ پێویستی ناوخۆ پڕ دەکاتەوە

ئا: زریان محەمەد

خواست لەسەر گۆشتی ماسی بەردەوام ڕو لەزیادبونە، ئەمەش بۆتە هۆی گەشەکردن و گرنگیدان بەزیادکردنی حەوزی ماسی و بەرهەمهێنانی زیاتری سامانی ماسی، کەوا دەکات لەناوخۆدا خواستی بازاڕ پڕ بکرێتەوە.

سەرۆکی کۆمەڵەی سامانی ماسی لە شاری سلێمانی، سەلاح مەجید لەلێدوانێکدا بۆ ڕۆژنامەی “بازرگانیو پیشەسازی” رایگەیاند “بەخێوکردنی ماسی لەهەرێمی کوردستان لەم ساڵانەی دوایدا گرنگی زۆری پێدراوە، خەڵکێکی زۆر خەریکی ئەم پیشەیەن، هەرچەندە بەخێوکردنی ماسی لەکوردستان بەراورد بە بەشەکانی تری عێراق یان وڵاتانی دراوسێ مێژوویەکی کۆنی نیە، نزیکەی سی ساڵ بەر لەئێستا یەکەم پڕۆژەی ماسی لەسنوری پارێزگای سلێمانی دروستکراوە، دە ساڵی یەکەم ژمارەی پڕۆژەکان کەمبون و ڕوبەرەکانیان بچوک بوون، بەڵام لەدە ساڵی دووەم ژمارەی پڕۆژەکان لەزیادبووندا بوون، لەبەرئەوەی پێداویستیەکان بەخێوکردنی ماسی ئاسانتر دەست بەخێوکارانی ماسی دەکەوت بەراورد بەدە ساڵی یەکەم”.

راشیگەیاند “بەتێپەڕبونی کات خواست لەسەر گۆشتی ماسی زیاتر دەبوو، هەربۆیە گۆڕانکاری گەورە لەبەخێوکردنی ماسیدا ڕویدا لەدە ساڵی سێیەمدا جگە لەبەخێوکردنی ماسی لەحەوزی گڵدا، دوو شێوازی تری بەخێوکردنی ماسی دروست کرا ئەویش حەوزە هەڵواسراوەکان لەدەریاچەکاندا بوو حەوزەکانی کۆنکرێتی، واتە بەخێوکردنی ماسی لەئاوی ساردا زیادیان کرد، گۆڕانکاریش لەڕوبەری پڕۆژەکاندا کراوە پرۆژەی گەورە دروستکران”.

ئاماژەی بەوەشدا هاوکات لەگەڵ پەرەسەندنی ئەم پڕۆژانەدا، بەپێچەوانەوە بەتێپەڕ بوونی کات بەرهەمی ماسیە لۆکاڵیەکان لەدەریاچەو ڕوبارەکان کەمی کردوە بەهۆی زیاد لەپێویست ڕاوکردن و بەکارهێنانی ڕێگەی نەشیاو بۆ ڕاوکردن و پابەند نەبوونی هەندێک کەس لەکاتی قەدەغەکردنی ڕاوی ماسی کاریگەری ڕاستەوخۆی هەبووە، لەسەر کەم بوونەوەی سامانی ماسی لەدەریاچەکاندا جگە لەپیسبوونی سەرچاوەکانی ئاوو وشکە ساڵی کاریگەری خراپیان هەبوە لەسەر سامانی ماسی.

دەرباری ئەو کێشەو گرفتانەی لەبەردەم کەرتی سامانی ماسی لەهەرێمی کوردستان هەیە، سەلاح مەجید سەرۆکی کۆمەڵەی سامانی ماسی وتی “نەبوونی بازاڕێکی هاوچەرخ (عەلوە) بۆ فرۆشتنی بەرهەمی ماسی حەوزەکانو دەریاچەکان، دیاریکردنی نرخ بەپێی جۆری ماسیەکان، نەبوونی هەڵهێنەری پەنجەماسی پێویست بەتایبەتی لەجۆرەکانی (سلفەر، گراس) هەروەها هەڵهێنەر لەجۆری سالمۆن، کەم بوونەوەی بەرهەمی ماسیە ڵۆکاڵیەکانی دەریاچەو ڕوبارەکان ئەویش بەهۆی نەبوونی پلانێکی گونجاوو زانستیانە بۆ پاراستنو پەرەپێدانی سامانی ماسی، نەبوونی داتاو زانیاری لەسەر بڕی بەرهەمی ناوخۆ، ئەنجامنەدانی ڕوپێو بۆ پڕۆژەکانی بەخێوکردنی ماسی، ئەنجام نەدانی خولی ڕێنمایی سمینار لەناوەوەو دەرەوەی وڵات بۆ پسپۆڕانو بەخێوکارانی سامانی ماسی لەسەر بابەتەکانی بەڕێوەبردنی پڕۆژەکانو بەخێوکردنو نەخۆشیەکانی ماسی، گرانی نرخی ئالیکو پێکهاتەکانیو کرێی کارەباو سووتەمەنی، وشکەساڵیو کەم بوونەوەی سەرچاوەکانی ئاو، دروست نەکردنی پڕۆژەی ستراتیجیو گرنگ لەبواری ماسیدا لەلایەن سەرمایەدارانەوە، بەتایبەتی پڕۆژە داخراوەکان کە زەویو ئاوی کەمی دەوێت، بەڵام بەرهەمێکی زۆرمان دەست دەکەوێت لەهەموو وەرزەکانی ساڵدا”.

ڕاوێژکاری کشتوکاڵی لەژووری بازرگانیو پیشەسازی سلێمانی، وەسفی خەلیل لەبارەی ژمارەی ئەو پڕۆژانەی ماسی بەرهەمدەهێنن لەشاری سلێمانی وتی “حەوزی گڵین ٥۲ پڕۆژەەیە، حەوزی هەڵواسراو ۱۲ پڕۆژەیە، حەوزی کۆنکرێت ۱۰ پڕۆژەیە، جگە لەوانە چەند پڕۆژەیەکی دیکە هەیە موڵەتیان وەرنەگرتوەو ماسی بەرهەمدەهێنن”.

وتیشی “بەگشتی ڕۆژانە پارێزگای سلێمانی پێویستی بە ۱۹ تۆن ماسی هەیە، بەڵام بەرهەمی ناوخۆیی ۷ تۆنە کەواتە دەتوانیت لە ٣٠٪ پێویستی ناوخۆیی پڕ بکاتەوەو ئەو بەشە پێداویستییەی تر هاوردە دەکرێت لەشارەکانی خواروی عێراق بۆ پڕکردنەوەی بازاڕ”.
ئاماژەی بەوەش دا یەک پڕۆژەی پەنجەماسی لەسنورەکەمان هەیە توانای بەرهەمهێنانی ۱ ملیۆن پەنجەماسییە، ئەمەش پێوستی ناوخۆ دابین ناکات.