وەزیری کاری ئێران سەردانی گوندەکانی تەبەسی کرد لە خۆراسانی باشوور؛ لە کاتی سەردانەکەدا هاووڵاتییەکی بە تەمەن پێی وت، “ئابووری ئیفلیج بووە، چارەسەری بکەن.”
هاووڵاتییەکە ئەوەشی بە وەزیرە ئێرانییەکە گوت: “خەڵک چاوەڕوانییان لە ئێوە ئەوەیە چارەسەرێک بۆ ئەو هەموو گرانییە بدۆزنەوە. پارەی ئێران لە جیهان بێ بەها بووە.”
دابەزینی بەهای تمەن هۆکارێکی سەرەکی گرانییەکان و بەرزبوونەوەی رێژەی هەڵاوسانە لە ئێران. رۆژی شەممە 17-12-2022، نرخی هەر دۆلارێک گەیشتە نزیکەی 39 هەزار و 500 تمەن.
بانکی ناوەندیی ئێران دەڵێت: بڵاوبوونەوەی دەنگۆی ناڕاست هۆکاری دابەزینی بەهای تمەنە. بانکی ناوەندیی ئێران لە وەڵامی راپۆرتی رۆژنامەیەکی ئەو وڵاتە کە دەڵێت، لە 90 رۆژی رابردوودا بەهای تمەن 22% دابەزیوە، دەڵێت: دابەزینی بەهای تمەن لەگەڵ راستییەکانی ئابووری ئێران یەکناگرێتەوە. پێشبینیش دەکات بەهای تمەن بە خستنەبازاڕی زیاتری دراوی بیانی بەرز بێتەوە.
عەلی ساڵح ئابادی، سەرۆکی بانکی ناوەندیی ئێران باسی لەوە کرد: “بازاڕ خەریکە بە رێژەیەکی کەم لە ئاڵوگۆڕ، نرخەکان دیاری دەکات. ئێمە پێمانوایە ئەو نرخەی لە بازاڕ هەیە، نرخێکی راستەقینە نییە. پێش لەو بەرزبوونەوەیە دەگیرێت. بانکی ناوەندی وەکو رێکخەری بازاڕ و پلانداڕێژی دراوی بیانی بۆ دابەزاندنی نرخەکان، پلان و سیاسەتی تایبەتی هەیە خەریکە جێبەجێیان دەکات. بە دڵنیاییەوە ئێمە لەو نرخانە رازی نین و دەبێت نرخەکان کەمتر ببنەوە و سەقامگیری بۆ بازاڕ بگەڕێتەوە. ئەوە ئامانجی بانکی ناوەندییە و بەدواداچوونی بۆ دەکات.”
شارەزایانی ئابووری ئێران دەڵێن، حکومەت پلانێکی روونی بۆ کۆنتڕۆڵی نرخی تمەن نییە و پێدانی دۆلار بە نرخی حکومی بە کەسانێکی نزیک لە دەسەڵات و فرۆشتنەوەی لە بازاڕی ئازاد هۆکارێکی سەرەکیی دابەزینی بەهای تمەنە.
عەتا بەهرامی، شارەزای ئابووریی گوتی: “سەرۆکی بانکی ناوەندی ساڵح ئابادی دەڵێت، دراوی بیانی پێویستمان هەیە و زیاتر لە ئاستی پێویستی وڵاتە، بەڵام دەپرسین لە کوێ هەتانە؟ خۆ ئێوە هەر یەک بازاڕتان نییە، چوارتان هەیە. بانکی ناوەندی، رێکخراوی دراوە بیانییەکان، دراوی بیانی نیمایی و هەروەها بازاڕی ئازاد. مەبەستتان کامیانە؟ تەواوی ئەو کەسانەی دەیانەوێت دۆلاریان بە نرخی نیمایی پێبدرێت، هانی بازاڕ دەدەن نرخەکان بەرز بێتەوە و بچن لەوێ بیفرۆشنەوە.”
دابەزینی زیاتری بەهای تمەن، کاریگەریی تەواو و راستەوخۆی لەسەر نرخی شتومەک و خزمەتگوزارییەکان هەیە. ناجێگیربوونیشی، نەک هەر بازاڕی دراوە بیانییەکان، بەڵکو هەموو بازاڕ ناسەقامگیر دەکات.
Kurdish